Οι γιατροί βλέπουμε υψηλά ποσοστά θρομβώσεων σε ασθενείς που νόσησαν σοβαρά με Covid-19. Μια πρόσφατη μελέτη στην Ολλανδία σε 184 ασθενείς με πνευμονία covid-19 που εισήχθησαν σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) διαπίστωσε 49% αθροιστική συχνότητα θρομβωτικών επιπλοκών, όπου οι κύριες αλλαγές παρατηρήθηκαν στην αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών (CTPA).

Θρομβώσεις και Covid-19: Υπάρχει τελικά συσχέτιση;

Οι συγγραφείς τονίζουν ότι αυτό το ποσοστό ήταν "αξιοσημείωτα υψηλό", δεδομένου ότι όλοι οι ασθενείς έλαβαν τουλάχιστον  τις τυπικές δόσεις θρομβοπροφύλαξης. Και άλλες μελέτες από τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες έχουν επίσης υποδείξει ότι η θρόμβωση εμφανίζεται στο 20-30% των βαρέως πασχόντων ασθενών με Covid-19, ακόμη και αν λάβανε τις τυπικές δόσεις θρομβοπροφύλαξης. Συνεπώς, βάσει μελετών, μια συντηρητική εκτίμηση  είναι πως το ένα τρίτο αυτών που έχουν πληγεί σοβαρά από τον covid και νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ παρουσίασαν θρομβώσεις ακόμη και υπό προφυλακτική αντιπηκτική αγωγή. 

Γιατί οι ασθενείς με Covid-19 διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο θρόμβωσης;

Ο Covid-19 προκαλεί μαζική φλεγμονή ενισχύοντας τις κυτοκίνες, οι οποίες αυξάνουν την παραγωγή παραγόντων πήξης στο ήπαρ. Για παράδειγμα, τα επίπεδα ινωδογόνου σε σοβαρά άρρωστο ασθενή με Covid-19 είναι 10-14 g/L, σε σύγκριση με 2-4 g/L κανονικά και 5-6 g/L σε έγκυο γυναίκα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το αίμα ενός ασθενούς με Covid να είναι εξαιρετικά κολλώδες.

Είναι το ποσοστό θρόμβωσης σε ασθενείς με Covid υψηλότερο από ό, τι σε μη Covid ασθενείς που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ;

Όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων επειδή είναι ακίνητοι και όταν είμαστε άρρωστοι το αίμα μας είναι πιο κολλώδες. Μελέτες για τα ποσοστά φλεβικής θρομβοεμβολής σε μη covid ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ δείχνουν ότι τα ποσοστά θρόμβωσης μπορεί να φτάσουν το 28% εάν δεν τους χορηγηθεί προφύλαξη. Μεταξύ των ασθενών που έλαβαν προφύλαξη τα ποσοστά μειώνονται στο μισό, κάτι που δεν βλέπουμε να γίνεται σε ασθενείς με Covid.

Θρομβώσεις και Covid-19: Επηρεάζουν το ποσοστό θνησιμότητας;

Η θρόμβωση συμβάλλει σίγουρα στο υψηλό ποσοστό θνησιμότητας από τον covid, όχι μόνο γιατί μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονική εμβολή, η οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα, αλλά υπάρχουν επίσης υψηλότερα ποσοστά εγκεφαλικών και καρδιακών προσβολών.

Είναι οι θρομβώσεις σε ασθενείς με Covid διαφορετικές από αυτές που παρατηρούνται σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ για άλλο λόγο;

Οι μεταθανάτιες μελέτες διαπίστωσαν θρόμβους στα τριχοειδή των πνευμόνων σε ασθενείς με Covid-19, περιορίζοντας το οξυγονωμένο αίμα να κινείται στους πνεύμονες. Συνεπώς σε covid  ασθενείς δεν βλέπουμε μόνο υψηλά ποσοστά εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής, αλλά βλέπουμε επίσης ανοσοθρομβώσεις με καταστροφή του πνεύμονα λόγω φλεγμονής.

Συμπερασματικά οι θρομβώσεις σε ασθενείς με covid είναι εξαιρετικά υψηλές και τα πρωτόκολλα αντιθρομβωτικής αγωγής για τους ασθενείς σε ΜΕΘ για άλλους λόγους είναι ανεπαρκή για την αποφυγή της θρόμβωσης στους covid ασθενείς. Απαιτούνται άμεσα μελέτες για να εξειδικευτούν οι αντιθρομβωτικές οδηγίες για τη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών.

Ένα άλλο ερώτημα που χρειάζεται επειγόντως απάντηση,  είναι εάν πρέπει να χορηγείται αντιθρομβωτική αγωγή σε ασθενείς με Covid όταν παίρνουν εξιτήριο και για πόσο χρονικό διάστημα. Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν πως οι ασθενείς με Covid εξακολουθούν να έχουν κολλώδες αίμα όταν πάνε σπίτι, και ότι το 60% των ασθενών μπορεί να παρουσιάσει θρόμβωση και 90 ημέρες μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις θρομβώσεις και τη συσχέτισή τους με τη νόσο Covid-19 μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον εξειδικευμένο Αγγειοχειρουργό- Ενδαγγειοχειρουργό Δρ. Ιωάννη Μπέλλο