Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματός σας , και ο ρόλος της είναι να μεταφέρει οξυγονωμένο αίμα και θρεπτικά συστατικά σε όλο το σώμα. Στο ύψος του ομφαλού η κοιλιακή αορτή χωρίζεται στα δύο σχηματίζοντας τις λαγόνιες αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στο κάθε πόδι. 

Οι λαγόνιες αρτηρίες με τη σειρά τους στο ύψος της βουβωνικής χώρας συνεχίζουν ως μηριαίες αρτηρίες, οι οποίες στο ύψος του γόνατος μεταπίπτουν στις ιγνυακές και στη συνέχεια δίνουν τα κνημιαία αγγεία.

Τι είναι η περιφερική αρτηριακή νόσος;

Η Περιφερική Αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ) είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από μειωμένη αιμάτωση των κάτω άκρων, λόγω στένωσης ή απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων. Η κύρια αιτία της ΠΑΝ των κάτω άκρων είναι η αθηροσκλήρωση, που σημαίνει σκλήρυνση των αρτηριών. Φυσιολογικά, το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών σας (ενδοθήλιο) είναι ομαλό και απρόσκοπτο, με τα χρόνια όμως μπορεί να σχηματίσει μια ανώμαλη προβολή που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα. Η πλάκα αυτή αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό. Στην αθηροσκλήρωση οι αρτηρίες στενεύουν ή αποφράσουν, καθώς η αθηρωματική πλάκα των τοιχωμάτων τους αυξάνεται (εικόνα 1).

Περιφερική Νόσος - Παράγοντες Κινδύνου

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της αθηρωματικής νόσου είναι:

• η ηλικία
• η οικογενειακή προδιάθεση
• η αυξημένη χοληστερίνη
• ο σακχαρώδης διαβήτης
• η υπέρταση
• η παχυσαρκία και
• το κάπνισμα. 

Εικόνα 1. Εναπόθεση λίπους στο τοίχωμα της αρτηρίας και στένωσή της.

Περιφερική Αρτηριακή Νόσος - Ποια είναι τα συμπτώματα της; 

Το πιο σύνηθες αρχικό σύμπτωμα είναι η διαλείπουσα χωλότητα (ΔΧ). Η διαλείπουσα χωλότητα αποτελεί δυσφορία ή πόνο στα πόδια σας (μπορεί να εντοπίζεται στους γλουτούς, μηρούς, γάμπες) τη στιγμή που περπατάτε και υφίεται όταν σταματάτε. Με την επιδείνωση της νόσου, ο πόνος εμφανίζετε μετά τη διάνυση μικρότερων αποστάσεων. Οι άνδρες μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές στύσεως. Σε πολύ προχωρημένα στάδια της αποφρακτικής νόσου, ο ασθενής εμφανίζει πόνο το βράδυ όταν ξαπλώνει (άλγος αναπαύσεως), πληγές των κάτω άκρων που δεν κλείνουν ή και νέκρωση ιστών (γάγγραινα).

Περιφερική Αρτηριακή Νόσος - Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για τη διάγνωση της;

Η διάγνωση της ΠΑΝ γίνεται εύκολα και ανώδυνα με τη μέτρηση του σφυρο-βραχιόνιου δείκτη. Ο αγγειοχειρουργός σας με τη χρήση μιας συσκευής υπερήχων (Doppler), μετρά, εκτός από την αρτηριακή πίεση στα χέρια σας, και την αρτηριακή πίεση των ποδιών σας στο ύψος των αστραγάλων (σφυρά) και μπορεί να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για την κατάσταση των αρτηριών κεντρικότερα. Άλλη διαγνωστική εξέταση είναι το triplex κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία ή ψηφιακή αγγειογραφία κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων.

Περιφερική Αρτηριακή Νόσος - Ποια είναι η θεραπεία της;

Η θεραπεία της ΠΑΝ εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς και το βαθμό στένωσης των αρτηριών. Εκτός της συντηρητικής θεραπείας μέσω φαρμακευτικής αγωγής, υπάρχει και η επεμβατική θεραπεία, όπου ενδείκνεται, η οποία πραγματοποιείται με δύο μεθόδους, την ενδαγγειακή και την ανοικτή μέθοδο.

Ενδαγγειακή Μέθοδος

Κατά την ενδαγγειακή μέθοδο γίνεται παρακέντηση μιας αρτηρίας του ποδιού (συνήθως της μηριαίας) ή του χεριού (βραχιόνιος) και η αποκατάσταση της στένωσης γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου. Με τη βοήθεια ενός ειδικού μπαλονιού ο αγγειοχειρουργός διαστέλλει το στενωμένο αγγείο και στη συνέχεια τοποθετεί ένα εσωτερικό μεταλλικό νάρθηκα (stent) που βοηθά στο να παραμείνει η αρτηρία ανοικτή (εικόνα 2).

Εικόνα 2. Αγγειοπλαστική και τοποθέτηση stent λαγονίου αρτηρίας. Α. είσοδος του ειδικού μπαλονιού στο σημείο της στένωσης και διαστολή του. Β. είσοδος του stent και C. έκπτυξή του με τη βοήθεια μπαλονιού. D. τελικό αποτέλεσμα. 

Ανοικτή Μέθοδος

Κατά την ανοικτή επέμβαση δημιουργείται μία παράκαμψη (bypass) της αποφραγμένης περιοχής με τη χρήση συνθετικού μοσχεύματος ή φλέβας του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές, στην κεντρικού τύπου αποφρακτική νόσο (κοιλιακή αορτή και λαγόνιες αρτηρίες) χρησιμοποιούμε πάντα συνθετικό μόσχευμα, ενώ στην περιφερική αποφρακτική νόσο των κάτω άκρων χρησιμοποιούμε, όπου είναι εφικτό, φλέβα από τον ασθενή (εικόνα 3).

Εικόνα 3. Παράκαμψη (bypass) του αποφραγμένου τμήματος της ιγνυακής αρτηρίας με την παρεμβολή φλεβικού μοσχεύματος που συνδέει το κεντρικό και περιφερικό βατό τμήμα των αρτηριών του σκέλους

Τα αποτελέσματα της ενδαγγειακής και ανοικτής μεθόδου είναι άριστα αν εφαρμόζονται από έμπειρους αγγειοχειρουργούς οι οποίοι ακολουθούν τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις της κάθε μεθόδου.

Οι ασθενείς με ΠΑΝ πρέπει να απευθύνονται σε αγγειοχειρουργούς που έχουν εμπειρία τόσο στην ενδαγγειακή όσο και στην ανοικτή μέθοδο, ώστε σε κάθε ασθενή να εφαρμόζεται η κατάλληλη θεραπεία με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της τεκμηριωμένης και βασισμένης σε ενδείξεις ιατρικής επιστήμης.

Ο αγγειοχειρουργός - ενδαγγειοχειρουργός Δρ. Ιωάννης Μπέλλος διαθέτει μεγάλη εμπειρία αλλά και μετεκπαίδευση στις ενδαγγειακές και ανοιχτές τεχνικές. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για οποιαδήποτε απορία, ακόμα και για να κλείσετε το ραντεβού σας.