Θρόμβωση ονομάζεται ο σχηματισμός θρόμβου (πήζει το αίμα) μέσα σ’ ένα αιμοφόρο αγγείο, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος στο κυκλοφορικό μας σύστημα. Υπάρχουν 2 κύριοι τύποι θρόμβωσης:

Η φλεβική θρόμβωση, έχουμε όταν ο θρόμβος αίματος φράζει μια φλέβα. Οι φλέβες μεταφέρουν αίμα από το σώμα πίσω στην καρδιά.
Η αρτηριακή θρόμβωση, έχουμε όταν ο θρόμβος αίματος φράζει μια αρτηρία. Οι αρτηρίες μεταφέρουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο μακριά από την καρδιά, στο σώμα.

Τι προκαλεί την φλεβική θρόμβωση;

Η φλεβική θρόμβωση μπορεί να προκληθεί από:

• Παθήσεις ή τραυματισμό στις φλέβες των ποδιών
• Αδυναμία κίνησης (ακινησία) για οποιοδήποτε λόγο
• Σπασμένο οστό (κάταγμα)
• Ορισμένα φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο πήξης (πχ αντισυλληπτικά φάρμακα, χημειοθεραπευτικά)
• Παχυσαρκία
• Κληρονομικές διαταραχές, να έχετε μια συγκεκριμένη διαταραχή με βάση τα γονίδιά σας που οδηγεί σε θρόμβωση (θρομβοφιλία)
• Αυτοάνοσες διαταραχές που καθιστούν πιο πιθανό το αίμα σας να πήξει

Τι προκαλεί την αρτηριακή θρόμβωση;

Η αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να προκληθεί από μια σκλήρυνση των αρτηριών, που ονομάζεται αρτηριοσκλήρωση. Αυτό συμβαίνει όταν εναποθέσεις λίπους ή ασβεστίου προκαλούν πάχυνση των τοιχωμάτων των αρτηριών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση λιπώδους υλικού (που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα) στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτή η πλάκα μπορεί ξαφνικά να σπάσει (ρήξη), ακολουθούμενη από σχηματισμό θρόμβου αίματος.

Η αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να συμβεί στις αρτηρίες που παρέχουν αίμα στην καρδιά (στεφανιαίες αρτηρίες). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή. Όταν εμφανίζεται αρτηριακή θρόμβωση σε ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο, μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση;

Πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου για φλεβική και αρτηριακή θρόμβωση είναι οι ίδιοι.
Οι παράγοντες κινδύνου για φλεβική θρόμβωση μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ένα οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης σε μια φλέβα βαθιά στο σώμα, που ονομάζεται εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ)
• Ατομικό ιστορικό παλαιότερης ΕΒΦΘ
• Ορμονική θεραπεία ή αντισυλληπτικά χάπια
• Εγκυμοσύνη
• Τραυματισμός φλέβας, όπως από χειρουργική επέμβαση, κάταγμα οστού ή άλλο τραύμα
• Έλλειψη κίνησης, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή σε μεγάλο ταξίδι
• Κληρονομικές διαταραχές πήξης του αίματος (θρομβοφιλία)
• Ένας κεντρικός φλεβικός καθετήρας
• Ηλικιωμένοι
• Κάπνισμα
• Το να είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκος
• Ορισμένες παθήσεις υγείας, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, η πνευμονική νόσος ή η νόσος του Crohn

Οι παράγοντες κινδύνου για αρτηριακή θρόμβωση μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Κάπνισμα
• Διαβήτης
• Υψηλή πίεση του αίματος
• Υψηλή χοληστερόλη
• Έλλειψη δραστηριότητας και παχυσαρκία
• Κακή διατροφή
• Οικογενειακό ιστορικό αρτηριακής θρόμβωσης
• Έλλειψη κίνησης, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή σε μεγάλο ταξίδι
• Ηλικιωμένοι

Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης;

Τα συμπτώματα κάθε ατόμου μπορεί να διαφέρουν, αναλόγως με το σημείο του σώματος που εντοπίζεται το αγγείο, και αν αφορά αρτηρία ή φλέβα . Τα συμπτώματα εμφάνισης θρόμβωσης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο στο ένα πόδι (συνήθως στη γάμπα ή στο εσωτερικό του μηρού)
• Πρήξιμο στο πόδι ή στο χέρι
• Πόνο στο στήθος
• Μούδιασμα ή αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος
• Ξαφνική αλλαγή στην ψυχική σας κατάσταση

Τα συμπτώματα της θρόμβωσης μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθήσεις ή προβλήματα υγείας. Σε περίπτωση που έχετε την υποψία εμφάνισης κάποιας θρόμβωσης, θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα τον αγγειοχειρουργό σας για μια διάγνωση.

Πώς γίνεται η διάγνωση της θρόμβωσης;

Κατά την επίσκεψή σας, ο αγγειοχειρουργός σας θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας και θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση. Παράλληλα μπορεί να πραγματοποιηθούν και άλλες εξετάσεις όπως:

• Τρίπλεξ αγγείων (υπέρηχος): Αυτή η δοκιμή χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να ελέγξει τη ροή του αίματος στις αρτηρίες και τις φλέβες σας.
• Εξετάσεις αίματος: Αυτές περιλαμβάνουν εξετάσεις για να δει πόσο καλά ή όχι μπορεί να πήζει το αίμα σας.
• Φλεβογραφία ή αρτηριογραφία: Για αυτή τη δοκιμή, μια σκιαγραφική ουσία εγχέεται στις φλέβες ή αρτηρίες σας. Στη συνέχεια λαμβάνονται ακτινογραφίες για να δείξουν τη ροή του αίματος και να αναζητήσουν θρόμβους. Το σκιαγραφικό μέσο κάνει τις φλέβες ή αρτηρίες σας πιο ευδιάκριτες στις ακτίνες Χ.
• MRI, MRA ή CT, CTA: Η διαδικασία απεικόνισης που χρησιμοποιείται θα εξαρτηθεί από τον τύπο του θρόμβου αίματος που έχετε και από πού βρίσκεται.

Πώς αντιμετωπίζεται η θρόμβωση;

Ο σχεδιασμός του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου για την εκάστοτε περίπτωση θα οριστεί από τον αγγειοχειρουργό με βάση:

• Την ηλικία, τη συνολική υγεία και το ιατρικό ιστορικό σας
• Τη βαρύτητα της νόσησής σας
• Πόσο καλά ο οργανισμός ανέχεται και ανταποκρίνεται σε ορισμένα φάρμακα, ή θεραπείες. 

Σε ορισμένες καταστάσεις όπου η κατάστασή αναμένεται να επιδεινωθεί, είναι πιθανό η θεραπεία να περιλαμβάνει:

• Φάρμακα για την αραίωση του αίματος (αντιπηκτικά)
• Λεπτοί σωλήνες (καθετήρες) για τη διάνοιξη-διεύρυνση των προσβεβλημένων αγγείων
• Ένας συρμάτινος σωλήνας (stent) που κρατά ένα αιμοφόρο αγγείο ανοιχτό και το εμποδίζει να κλείσει
• Φάρμακα που παρεμβαίνουν ή διαλύουν θρόμβους αίματος (θρομβολυτικά)

Ποιες είναι οι επιπλοκές της θρόμβωσης;

Η θρόμβωση μπορεί να εμποδίσει τη ροή του αίματος τόσο στις φλέβες όσο και στις αρτηρίες. Οι επιπλοκές εξαρτώνται από το πού εντοπίζεται η θρόμβωση. Τα πιο σοβαρά προβλήματα περιλαμβάνουν εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα που μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή.

Μπορεί να προληφθεί η θρόμβωση;

Για την πρόληψη εμφάνισης κάποιας θρόμβωσης υπάρχουν κάποιες οδηγίες που μπορείτε να ακολουθήσετε. Πιο συγκεκριμένα, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο θρόμβωσης:

• Παραμένοντας ενεργοί
• Επιστρέφοντας στη δραστηριότητα το συντομότερο δυνατό έπειτα από κάποιο χειρουργείο
• Πραγματοποιώντας άσκηση-κίνηση των ποδιών σας σε μεγάλα ταξίδια
• Διακοπή του καπνίσματος
• Απώλεια βάρους
• Διαχείριση άλλων προβλημάτων υγείας όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά την θρόμβωση, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζεται, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Ιωάννη Μπέλλο. Ο Δρ. Ι. Μπέλλος είναι εξειδικευμένος Αγγειοχειρουργός-Ενδαγγειοχειρουργός με πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση αρτηριακών, φλεβικών και λεμφαγγειακών παθήσεων.